Tijdens de Elfstedentocht op de fiets stond Amnesty gister al bijna traditiegetrouw langs de route om handtekeningen te verzamelen. En waar kun je tijdens een sportief evenement als de Elfstedentocht beter actie voor voeren dan voor eerlijke Europese steden. Dat vonden de fietsers en het publiek kennelijk ook. In Leeuwarden haalden we rond de stempelpost aan de Groeneweg maar liefst 362 handtekeningen op. In Sneek en Bolsward zetten ook nog eens 211 en 280 toeschouwers en deelnemers een handtekening.

Vrijwel alle fietsers die wij tijdens hun welverdiende pauze overvielen, tekenden. Soms wat trillerig van de 100 kilometer die ze op dat moment al achter de rug hadden, soms wat onhandig met hun wielerhandschoenen nog aan. Maar ze tekenden massaal om de regering in Azerbeidzjan op te roepen juist nu te laten zien dat ze het Europese podium waard zijn. Half juni gaan in dit land de eerse Europese spelen van start. In de aanloop naar deze spelen, worden veel mensenrechtenactivisten opgepakt. Tijd voor Amnesty om in actie te komen.

President Iljam Aliyev verklaarde in een toespraak voor de Raad van Europa dat 'alle fundamentele vrijheden in Azerbeidzjan worden gerespecteerd. Maar onlangs pasten de Azerbeidzjaanse autoriteiten de wetgeving aan om maatschappelijke organisaties (ngo's) tegen te weken. Zij willen 'schone' spelen en drukken daarom elk kritisch geluid de kop in. Nu de spotlighst van de Europa op Azerbeizjan zijn gericht, wordt de onderdrukking almaar erger. De wetswijziging geeft de autoriteiten het recht medewerkers van ngo's gevangen te zetten, wanneer de organisaties donaties niet laten registeren. Door de registratie te weigeren, verschaffen de autoriteiten zich een excuus om mensen op te pakken.

Voor activisten, journalisten en bloggers zijn slachtoffer van de mensenrechtenschendingen in Azerbeidzjan. Zij worden opgepakt op grond van verzonnen aanklachten als machtsmisbruik, valsheid in geschrifte of drugsbezit. Zo zitten Leyla en Arif Yunus (activisten), Khadija Ismayilova (journalist), Rasul Jafarov (activist), Intigam Aliyev (advocaat) en Ilgar Mammadov (politicus) allemaal vast omdat zij vreedzaam voor hun mening uitkwamen. Volgens Amnesty zijn zij gewetensgevangenen. Met de handtekeningactie tijdens de Elfstedentocht roept Amnesty de regering op hen vrij te laten. Tekenen kan nog tot 15 juni, ook online. Volg het voorbeeld van de fietsers en zorg dat sport geen excuus is voor mensenrechtenschendingen.