Tijdens de internationale Schrijfmarathon op 10 december - de Internationale Dag voor de Rechten van de Mens - schrijven we voor tien mensen en groeperingen waarvan de mensenrechten zijn geschonden.

Clovis Razafimalala woont op Madagaskar, waar palissanderbomen groeien. Daarvan wordt kostbaar tropisch hardhout gemaakt. Om te voorkomen dat de palissanderbomen verdwijnen, is het verboden om de bomen te exporteren. Toch gaat de kap door, want de houthandel is zeer winstgevend.

Valse beschuldiging
In september 2016 werd Clovis gevangengezet en bijna een jaar later kreeg hij vijf jaar voorwaardelijke gevangenisstraf opgelegd. Hij zou demonstranten hebben aangemoedigd een regeringsgebouw te plunderen en documenten te verbranden. Maar dat is onmogelijk. Tijdens de demonstratie zat Clovis in een restaurant. Veel getuigen kunnen dat bevestigen. Geen van de getuigen is echter gehoord tijdens het onderzoek naar de aanklachten tegen Clovis.

Clovis denkt dat hij is veroordeeld vanwege zijn activiteiten tegen de illegale export van palissanderbomen. Veel handelaren maken deel uit van machtige netwerken in het land. Met omkoping behouden zij hun invloed en kunnen zij hun illegale activiteiten ongehinderd voortzetten.

„Ik kreeg veel doodsbedreigingen en er werd met gevangenisstraf
gedreigd. Een paar keer kreeg ik smeergeld aangeboden in ruil
voor het opheffen van onze organisatie, een aanbod dat ik altijd
heb afgeslagen.”

Op 6 mei 2017 bezocht Hanan Badr el-Din in een gevangenis net buiten de Egyptische hoofdstad Caïro een man die eerder was verdwenen, maar weer was opgedoken in de gevangenis. Ze hoopte van hem informatie te krijgen over het lot van haar man, die in 2013 verdween. Tijdens het bezoek werd ze gearresteerd.

Gedwongen verdwijningen
In de zomer van 2013 werd in Caïro massaal geprotesteerd tegen de staatsgreep van het leger waarbij president Morsi werd afgezet en generaal El-Sisi de macht van hem overnam. Op 27 juli zag Hanan Badr el-Din op televisie beelden van de demonstraties. Zij herkende haar man Khaled, die gewond in het ziekenhuis lag. Toen zij hem daar wilde bezoeken was hij verdwenen. Hanan richtte daarop samen met anderen de Vereniging van Families van Slachtoffers van Gedwongen Verdwijningen op.

De vereniging roept de regering van El-Sisi op bekend te maken waar de familieleden zijn gebleven. Ze geven persconferenties, vragen aandacht in de media en organiseren bijeenkomsten. Door alle aandacht melden zich steeds meer mensen van wie familieleden zijn ‘verdwenen’.

In Egypte zijn sinds het aantreden van El-Sisi honderden politieke activisten ‘verdwenen’, vaak na eerst te zijn gemarteld. In de meeste gevallen zijn de veiligheidstroepen hiervoor verantwoordelijk.

„Er zijn geen gedwongen verdwijningen in Egypte en de veiligheidstroepen handelen binnen de wet.”

Delen van het oude centrum van Hebron, een stad op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever, zijn voor Palestijnen verboden gebied. Zo ook zoals de Shuhada-straat, het voormalige commerciële centrum. Het is opmerkelijk dat dit gebiedsverbod is ingesteld nadat in 1994 een Israëlische kolonist 29 Palestijnen in een moskee doodschoot.

Tegen Israëlische nederzettingen op de Westoever
Issa Amro – een ingenieur – richtte Jongeren tegen Nederzettingen op. Deze groep organiseert jaarlijks een demonstratie tegen de uitsluiting van Palestijnen in Hebron en voor heropening van de Shuhada-straat. Ook roepen ze op tot het vertrek van Israëlische kolonisten.

Advocaat Farid al-Atrash is onder meer hoofd van de Palestijnse Vereniging voor Consumentenbescherming, die de bewoners aanmoedigt Palestijnse producten te kopen in plaats van Israëlische. Als veel mensen dit doen leidt dat tot minder armoede en werkloosheid in Palestina.

Issa en Farid waren in februari 2016 beiden bij de jaarlijkse demonstratie tegen uitsluiting van Palestijnen. Daarna werden ze opgepakt. Volgens Amnesty zijn alle aanklachten tegen hen ongegrond en alleen bedoeld om de twee mensenrechtenverdedigers te straffen voor hun vreedzame activiteiten.

We verheffen onze stem tegen de bezetting, en de Israëlische autoriteiten willen niet dat die stem gehoord wordt.”

Tadjadine Mahamat Babouri – beter bekend als Mahadine – is een mensenrechtenverdediger uit Tsjaad. Hij gebruikt Facebook om zijn boodschap te verspreiden. Nadat hij enkele video’s had geplaatst waarin hij de regering van Tsjaad bekritiseerde vanwege economisch wanbeleid, werd hij op 30 september 2016 opgepakt. Sinds zijn arrestatie zit hij vast, hoewel hij alleen maar gebruikmaakte van zijn recht op vrije meningsuiting. Mahadine wordt ervan beschuldigd de grondwet te ondermijnen en de nationale veiligheid in gevaar te brengen.

Geen medische behandeling
Mahadine zegt dat hij de eerste drie dagen van zijn detentie werd geslagen en elektrische schokken kreeg toegebracht. Ook zou hij geen drinken en eten hebben gekregen. En hij mocht zich niet laten bijstaan door een advocaat. Later werden zijn voeten wekenlang geketend. Door de slechte behandeling verslechterde vanaf begin 2017 de gezondheidstoestand van Mahadine. Hij heeft leverproblemen en lijdt aan tbc. Toch krijgt hij niet de medische zorg die hij nodig heeft.

In alle video’s die hij online deelde, vroeg hij mensen om vreedzaam te protesteren. Hij zei hun democratische middelen te gebruiken, geen wapens.”

De Lenca behoren tot de oorspronkelijke bevolking van Honduras. Ze zijn afhankelijk van het land waar zij wonen om in hun levensonderhoud te voorzien. Door de aanleg van vier enorme dammen in de Gualcarque-rivier vrezen de bewoners dat er te weinig water overblijft voor het verbouwen van voedsel. Bovendien is de rivier heilig voor hen. Er zijn internationale afspraken voor projecten zoals de aanleg van dammen. De inheemse bewoners moeten vooraf, in alle vrijheid en met kennis van alle feiten, hun mening over het project kunnen geven. Dat is hier niet goed gebeurd.

Honduras: uiterst gevaarlijk voor mensenrechtenverdedigers
Hoewel het recht op land in verschillende verdragen is vastgelegd, houden de Hondurese autoriteiten zich er niet aan. Wie protesteert als land dreigt te worden afgepakt, wordt geïntimideerd, met de dood bedreigd of zelfs vermoord. Meer dan honderd milieuactivisten zijn sinds 2010 in Honduras vermoord onder wie de vooraanstaande activiste Berta Cáceres. Daders worden zelden opgepakt en berecht, waardoor het geweld voortduurt. Ook de medewerkers van MILPAH lopen gevaar. Zij voeren actie tegen de uitputting van grond van de Lenca door projectontwikkelaars.

„We kunnen onze stem nog verheffen. We hebben geen wapens, we hebben geen geld, we hebben geen macht, maar we hebben een stem en die gebruiken we. Dat heeft ons in staat gesteld om echt vooruitgang te boeken.”

Al jarenlang voert Ni Yulan actie tegen gedwongen huisuitzettingen. Sindsdien is zij doelwit van de politie. In 2002 werd ze opgepakt toen ze de sloop van een huis filmde. Door dagenlange martelingen brak zij haar voeten en knieschijven, waardoor ze nu in een rolstoel zit. Toen ze genoegdoening vroeg, werd ze gearresteerd en tot een jaar gevangenisstraf veroordeeld. Ook verloor ze haar licentie om als advocaat te werken.

Na haar vrijlating zette Ni Yulan haar werk voor het groeiend aantal slachtoffers van huisuitzetting voort. Daarop werd ze nog twee keer gevangengezet voor in totaal vierenhalf jaar. In de tussentijd werd ze voortdurend lastiggevallen, kreeg ze een reisverbod opgelegd en werd ze ten minste zeven keer uit haar huis gezet. De laatste keer in april 2017. Zo gaan de Chinese autoriteiten om met verdedigers van de mensenrechten.

Huisuitzettingen normale zaak in China
Het gebeurt in China steeds vaker dat mensen hun huis uitgezet worden voor de aanleg van wegen, fabrieken of wooncomplexen. Zo kunnen lokale bestuurders voldoen aan de wens van de Communistische Partij om voor economische groei te zorgen. De huisuitzettingen gaan gepaard met veel geweld, en de gedupeerden krijgen slechts een kleine vergoeding die een fractie is van de waarde van het huis.

Het maakt de politie niet uit of we leven of sterven.”

Sakris Kupila, nu 21 jaar, was een tiener toen hij besefte dat de sekse die hem bij zijn geboorte was toegewezen niet klopte. Hij is een transgender. Enkele jaren later realiseerde hij zich dat hij alleen op een natuurlijke en prettige manier kon leven als hij een geslachtsverandering zou ondergaan. In Finland kan dat pas vanaf je achttiende. Op zijn negentiende begon Sakris aan het proces tot geslachtsverandering. Daarvoor is eerst een psychiatrische diagnose van transseksualiteit nodig. Veel transgenders ervaren dit als vernederend, alsof ze zelf niet kunnen beslissen hoe zij zich voelen. Sakris heeft inmiddels de diagnose gekregen.

Verplichte sterilisatie, ook bij onvruchtbaarheid
Een tweede vereiste voor geslachtsverandering is sterilisatie. Sakris weigert dit. Hij ondergaat een hormoonbehandeling die tot onvruchtbaarheid zal leiden, maar moet zich desondanks laten steriliseren. Sakris vindt dat zo’n operatie inbreuk maakt op zijn lichamelijke integriteit.

Het voelde alsof ik mijn waardigheid, identiteit en toekomst in de handen van dokters, verplegers en beambten legde die me grondig zouden onderzoeken en zouden oordelen of mijn eigen gevoel over wat ik ben terecht of onterecht was.”

Shackelia Jackson woont in de Jamaicaanse hoofdstad Kingston. In december 2014 werd haar broer Nakiea tijdens zijn werk doodgeschoten door de politieagenten. De politie zegt dat ze op zoek waren naar een overvaller met dreadlocks. Toen Nakiea op verzoek van de agenten de deur opende, gingen zij naar binnen en schoten Nakiea dood. Omdat Nakiea ook dreadlocks had, ging de politie ervan uit dat hij de overvaller was.

Verantwoordelijke voor dood Nakiea moet berecht worden
Volgens Shackelia is haar broer onschuldig. Ze wil dat de dood van Nakiea wordt onderzocht en dat de dader wordt berecht. De autoriteiten van Jamaica doen er echter weinig aan om politiegeweld tegen te gaan en om daders voor de rechter te krijgen. Eén politieagent werd weliswaar aangeklaagd, maar het onderzoek werd gestaakt nadat een getuige te bang was om voor de rechtbank te verschijnen. Shackelia en haar familie worden door de politie zwaar geïntimideerd. Zo wil die voorkomen dat zij hun acties voor gerechtigheid voortzetten.

„Als ik zou opgeven, geef ik een andere politieagent toestemming om een van mijn andere onschuldige broers te doden. Dat motiveert me.”

Xulhaz uit Bangladesh had de moed om op te komen voor de rechten van lesbiennes, homo’s en biseksuelen en transgenders (LHBT’s). Hij was een van de drijvende krachten achter het eerste tijdschrift voor LHBT’s van het land, Roopban. Op 25 april 2016 drongen leden van een militante islamitische groepering zijn flat binnen en vermoordden hem met machetes. Ondanks overtuigend bewijs, onder meer van ooggetuigen en camerabeelden, is tot nu toe niemand aangeklaagd voor deze gruwelijke daad.

Homoseksualiteit is een misdaad in Bangladesh
In het overwegend islamitische Bangladesh ligt homoseksualiteit uiterst gevoelig. Veel mensen vinden het ontoelaatbaar en ook van de overheid hoeven LHBT’s geen bescherming te verwachten. Wie van homoseksualiteit ‘beschuldigd’ wordt, kan tien jaar gevangenisstraf krijgen. Die straf wordt zelden opgelegd, maar wordt wel gebruikt om LHBT’s te intimideren.

Steeds vaker aanvallen op andersdenkenden
Sinds 2013 zijn er steeds meer aanvallen van extremistische groeperingen op mensenrechtenverdedigers, LHBT’s, bloggers en leden van religieuze minderheden.

„Ik moest mijn interviews, blogs, artikelen en alle sporen waaruit mijn activisme blijkt, verwijderen.
Ik moest een nieuw telefoonnummer nemen.
Ik kreeg het advies Facebook, Instagram, Twitter en andere platforms die mijn verblijfplaats konden onthullen, niet te gebruiken.”

Taner Killiç streed als voorzitter van Amnesty Turkije tegen de schending van mensenrechten in zijn land. Op 9 juni 2017 werd hij echter opgepakt omdat hij lid zou zijn van een ‘gewapende terroristische organisatie’.

İdil Eser, directeur van Amnesty Turkije, nam begin juli 2017 deel aan een workshop voor mensenrechtenactivisten in Istanbul. Op de derde dag van de workshop viel de politie binnen en pakte tien deelnemers op, onder wie İdil en Özlem Dalkıran, de oprichter van Amnesty Turkije.

Alle mensenrechtenverdedigers worden beschuldigd van het ‘lidmaatschap van een terroristische organisatie’. Dat terwijl zij juist op vreedzame wijze opkomen voor de mensenrechten in hun land. Behalve Amnesty-voorzitter Taner zijn zij nu op borgtocht vrijgelaten. De aanklacht tegen hen blijft gehandhaafd.

Verslechtering mensenrechtensituatie Turkije
Na de mislukte staatsgreep in juli 2016 is het slecht gesteld met de naleving van de mensenrechten in Turkije. Nergens ter wereld zitten zoveel journalisten gevangen. Zeker 156 mediakanalen zijn gesloten. Meer dan 100.000 mensen verloren hun baan, onder wie journalisten, politieagenten, rechters, advocaten en academici. Tegen meer dan 150.000 mensen loopt een strafrechtelijk onderzoek.

„Dat de meest vooraanstaande mensenrechtenverdedigers van een land worden vastgezet op basis van absurde aantijgingen, en mensen die opkomen tegen geweld ervan worden beschuldigd lid te zijn van een “gewapende terroristische organisatie” komt alleen voor in Turkije.”